Isang Suring Basa na nakaayon sa format

 

ISANG SURING BASA
ni Tristan Justine Santos
(10 – SSC B)

I.     Pamagat – El Filibusterismo

May Akda - José Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda

Genre – Nobela

II.   Buod

 Ang nobelang "El Filibusterismo" ay tungkol sa mga Pilipino na naghihirap sa ilalim ng pamamahala ng mga Kastila. Nagsisimula ang nobela sa pagdating ng barkong May Pag-Asa sa San Diego at sa pagtatagpo ng mga tauhan na magkakalapit ng mga relasyon sa "Noli Me Tangere".

 

Sa pamamagitan ng mga pangyayari, ipinakikita ng nobela ang pagkakatuto at pagbabago ng mga tauhan, tulad ni Basilio, na nais mag-aral ng medisina para matulungan ang kanyang bayan.

 

Ang nobela ay nagpapakita ng pagpapahirap ng mga Kastila sa mga Pilipino, kabilang na rito ang katiwalian at kawalan ng hustisya. Makikita rin sa nobela ang mga pang-aabuso ng mga prayle, kabilang na ang sexual abuse ng mga madre sa mga babaeng estudyante.

 

Sa kabanatang "Sa Ilalim ng Kubyerta", naghahanda si Simoun sa kanyang plano na maghiganti sa mga Kastila, kung saan maglalagay siya ng isang librong makakapagpabago ng sistema.

 

Sa kabanatang "Kabesang Tales", nakilala natin ang isang magsasaka na nagsumikap na mag-ipon ng pera upang mabili ang lupang kinatatayuan nila, ngunit dahil sa korupsyon ay hindi niya ito nagawa. Nagpasya siya na magpakalat ng rebolusyon para sa kanyang katarungan.

 

Sa kabanatang "Makamisa", naisalin naman ang hirap ng mga magsasaka sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay. Sa panahon ng bisperas ng Pasko, kasama nila ang kanilang pinuno na si Tandang Selo, na magsasagawa ng misa upang mapalakas ang kanilang loob.

 

Sa kabanatang "Pinaglabanan", isang pag-aaral ang mga kundisyon sa kulungan at ang kawalan ng hustisya sa sistemang legal sa Pilipinas. Ipinapakita rin ang mga pagbabago sa mga tauhan, tulad ni Isagani, na pumapalag na sa mga ginagawa ng mga prayle.

 

Sa huli, naplano na ni Simoun ang kanyang paghihiganti, ngunit nagbabago ang kanyang plano dahil sa pakikipagkita niya sa mga kaibigang gaya ni Padre Florentino, na nagpakita ng mga kahinaan ng tao at ng mga limitasyon ng paghiganti.

 

III.  Paksa

-          Ang paksa ng nobelang "El Filibusterismo" ay ang mga suliranin sa lipunan, mga katiwalian sa pamahalaan, at hindi makatarungang sistema ng kolonyalismo ng Espanya sa Pilipinas. Layunin nito na magpakita ng mga konsepto ng katapatan, katarungan, pagmamahal sa bayan, at paghihirap ng mga mahihirap na Pilipino sa panahon ng kolonyalismo. Sa pamamagitan ng paglalahad ng mga kuwento at karakter, nais nitong ipakita ang mga pang-araw-araw na hamon na kinakaharap ng mga Pilipino sa panahon ng pagpapahirap ng mga dayuhan.             

IV. Bisa

-      Ang nobelang "El Filibusterismo" ni Jose Rizal ay isang mahusay na halimbawa ng pagpapakita ng mga damdamin at emosyon sa pamamagitan ng mga karakter, mga pangyayari, at mga sitwasyon. Ipinapakita ng nobela ang mga pighati, galit, pangamba, at pagkamuhi na nararamdaman ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismo.

-      Makikita sa nobela ang pagnanais ng mga karakter na magkaroon ng pagbabago at kalayaan mula sa pagpapahirap ng mga dayuhan, ngunit kasabay nito ay ang kanilang takot sa mga puwersa ng kolonyalismo na may kapangyarihan at kontrol sa kanilang buhay. Ipinapakita rin ng nobela ang kawalan ng katarungan, pagkakawatak-watak ng mga pamilya, at ang pananakot sa buhay ng mga taong lumalaban sa katiwalian at pang-aabuso.

V.   Mensahe

-      Ang nobelang "El Filibusterismo" ni Jose Rizal ay may seryosong mensahe tungkol sa katiwalian at hindi makatarungang sistema ng kolonyalismo sa Pilipinas. Layunin ng nobela na magbigay ng kritikal na pagtingin sa mga suliraning panlipunan sa lipunan noong panahon ng kolonyalismo.

-      Sa pamamagitan ng mga pangyayari sa nobela, ipinapakita ng nobela ang mga suliranin sa lipunan tulad ng korapsyon sa pamahalaan, pagpapahirap sa mga mahihirap, at ang kawalan ng hustisya at kalayaan. Pinapakita rin ng nobela ang kahalagahan ng edukasyon, pananampalataya, at pagtitiwala sa sarili upang maabot ang pagbabago at kalayaan.

-      Sa kabuuan, ang mensahe ng nobelang "El Filibusterismo" ay tungkol sa kahalagahan ng pagkakaisa at paglaban para sa tunay na kalayaan, katarungan, at pagbabago sa pamamagitan ng edukasyon at pagpapalawak ng kamalayan ng mga tao. Ang nobela ay isang paalala sa mga Pilipino na dapat tayong magkaisa at lumaban para sa makatwirang mga pagbabago sa ating lipunan. 

VI. Teoryang Ginamit

Sa nobelang "El Filibusterismo" ni Jose Rizal, makikita ang paggamit ng iba't ibang teorya upang magpakita ng mga suliraning panlipunan at kaisipan.

Isa sa mga teoryang ginamit ni Rizal ay ang teoryang sosyolohikal, na nagpapakita ng mga suliranin at hamon sa lipunan. Pinakita niya ang mga pang-araw-araw na hamon at kalagayan ng mga mahihirap na Pilipino sa pamamagitan ng mga karakter tulad nina Kabesang Tales, Sisa, at Basilio.

Ginamit din niya ang teoryang historikal upang ipakita ang konteksto ng kasaysayan at mga pangyayari na nakapagdulot ng kahirapan at pagpapahirap sa mga Pilipino, lalo na ang sistema ng kolonyalismo ng mga Espanyol.

Ang nobela ay may mga elementong politikal na nagpakita ng kawalan ng kalayaan at hustisya sa panahon ng kolonyalismo. Ginamit din ni Rizal ang teoryang relihiyoso sa paglalarawan ng mga karakter tulad ng mga prayle upang magpakita ng katiwalian sa simbahan at kawalan ng tunay na pananampalataya.

Sa kabuuan, nagpakita si Rizal ng iba't ibang teorya upang magbigay ng kritikal na pagtingin sa mga suliraning panlipunan ng Pilipinas sa panahon ng kolonyalismo, at magbigay ng mensahe para sa mga tao na dapat magkaisa at lumaban para sa tunay na kalayaan at katarungan.